Kalverdiarree, een kostbaar probleem!

Oorzaken van diarree

De oorzaak van diarree kan besmettelijk zijn. Besmettelijke diarree wordt veroorzaakt door bacteriën zoals onder andere bijvoorbeeld E. Coli, maar ook door virussen zoals Rota of Corona.

E. Coli

E-Colibacteriën kunnen onderverdeeld worden in verschillende vormen. Een belangrijke vorm is E. Coli K99, die bij kalveren vanaf dag 1 tot circa 5-10 dagen leeftijd ernstige diarree kan veroorzaken. Daarnaast kunnen E. Colibacteriën ook een bloedvergiftiging (sepsis) veroorzaken, waarbij soms al sterfte optreedt voordat diarree gezien wordt.

Rotavirus en coronavirus

Rotavirus en/of coronavirus zijn belangrijke oorzaken van kalverdiarree en veroorzaken meestal diarree op een leeftijd tussen 3-4 dagen en enkele weken oud. Kalveren tot 10 dagen zijn het meest gevoelig. Beide virussen beschadigen de darmvlokken. Als gevolg van uitdroging en/of secundaire infecties (bijvoorbeeld met E. Coli) kunnen de kalveren sterven. Kalveren die de infectie doormaken scheiden veel virussen uit die de jongste, nog gezonde, kalveren kunnen besmetten.

Cryptosporidium

Ook protozoën (eencelligen micro-organismen) zoals Cryptosporidium kunnen besmettelijke diarree veroorzaken. 

Diarree door cryptosporidiose treedt op vanaf 3-4 dagen leeftijd en komt vooral voor in de tweede en derde levensweek. Naast diarree kunnen in ernstige gevallen groot gewichtsverlies, verzwakking en uitdroging optreden. Bij cryptosporidiose kan hoge sterfte optreden. 

Meten is weten

Surecheck® 4, Dé sneltest voor kalverdiarree

Surecheck® 4, een betrouwbare partner in de strijd tegen diarree bij kalveren. Het is niet mogelijk om aan de hand van het uiterlijk van kalverdiarree een diagnose te stellen wat de veroorzaker is. Nader onderzoek is dan gewenst en daarom kun je heel gemakkelijk gebruik maken van kalverdiarree test Surecheck ®. 
Met deze test kunt u Rota, Corona, E. Coli en Cryptosporidium aantonen. Door de veroorzaker van de diarree op te sporen, vergroot u de kans dat de behandeling aanslaat. Daarnaast kunt u ook maatregelen treffen om andere kalveren te beschermen.
Kalveren met diarree kunnen een groeiachterstand oplopen, ernstig ziek worden of zelfs sterven. Preventie van diarree is daarom belangrijk. Voordat we kijken of we te maken hebben met een besmetting is het belangrijk alle andere factoren na te gaan; niet goed bereide melk (verkeerde bereidingstemperatuur of verkeerde concentratie poeder), te grote hoeveelheden voeding, afwijkende/wisselende temperatuur melk en te grote voerovergangen kunnen leiden tot diarree.

Daarnaast is het belangrijk dat het kalf gehuisvest wordt in een droge, tochtvrije omgeving en er een voldoende dik strobed op de bodem ligt.

De behandeling

Allereerst is een behandeling met elektrolyten noodzakelijk. Een kalf verliest veel vocht door diarree en met een gebrek aan eetlust, zal dit snel tot uitdroging leiden.
Biopect bevat naast elektrolyten ook pectinen die de darmwand beschermen en het herstel van de darmwand bevorderen. Een kalf wat uitgedroogd is, heeft ook behoefte aan warmte. Een dik pak stro, kalverdek en eventueel een warmtelamp kan kalfjes ondersteunen met het op peil houden van hun lichaamstemperatuur.

Biopect is dé natuurlijke oplossing voor darmproblemen.

Biopect is zowel preventief als curatief toepasbaar. De goede eigenschappen van Biopect zijn te danken aan pectinen, elektrolyten en glucose. Biopect bevat geen antibiotica en chemotherapeutica.

Biopect kan worden gebruikt bij:

• Spijsverteringsproblemen door de overgang van koemelk naar kunstmelk.
• Problemen met de spijsvertering door verhuizen of verplaatsen van de dieren.
• Opstart van nieuwe kalveren op het bedrijf.
• Onregelmatigheden met de spijsvertering.

Met de PowerBolus Electrolyte van Agrapharm vult u met het grootste gemak de electrolyten in uw kalveren aan.

Deze bolussen gaan ook verzuring tegen en ondersteunen actief het darmherstel. Deze PowerBolus Electrolyte is in twee varianten verkrijgbaar. Als bruistablet oplosbaar in warm water of melk. Met slechts 1 pil in een liter warm water of in melk krijgt uw kalf de maximale ondersteuning. Of als bolus welke u direct in de bek kan ingeven.

Darmflora

Enterocin-C, kan curatief ingezet worden bij cryptosporidiose**.  Enterocin-C is een aanvullend diervoeder voor kalveren. Het middel bevat voedingsstoffen om een slecht functionerende darmwerking tot rust te brengen, de natuurlijke balans van de darmflora te behouden en te versterken en wekt de eetlust op. 

Enterocin-C bevat natuurlijke zwavelverbindingen, met name allicine en cinnamaldehyde, fructooligoacchariden en vitamine A. Allicine bezit een hoge antimicrobiële activiteit tegen gisten, schimmels, bacteriën, virussen en protozoa (o.a. coccidiose en cryptosporidiën), tevens verhindert Allicine de groei van deze ziekteverwekkers. Cynemaldehyden uit kaneelolie zorgt voor een goede maag- en darmwerking en bevat de hoogste antimicrobiële activiteit tegen E. coli, Salmonella en Clostridium Perfringens.

Bij een hoge besmettingsdruk kan je Enterocin-C al met biest verstrekken om de immuniteit van het kalf te vergroten. Ook bij aanvoer of verplaatsen van kalveren naar een andere locatie waar een hogere besmettingsdruk is, kan Enterocin ingezet worden. Geef het kalf 1 bolus preventief of bij diarreeproblemen en bij aanhoudende klachten na 12 uur nogmaals een bolus.

** artikel van kalf tot vaars Dr. van Aeart Marcel Faculteit diergeneeskunde universiteit Gent

Biest de basis

Een virus kan niet worden gedood door antibiotica. Het kalf krijgt bescherming (immuniteit) via de biest in de eerste levensdagen. De kwaliteit van de biest is dus cruciaal in het beschermen van de kalveren tegen virussen! Een besmetting gebeurt meestal doordat het kalf in contact komt met besmette mest.

Virussen kunnen in een vochtig klimaat heel goed overleven. Een goede hygiëne is dus van groot belang!

Col-O-Dan, indien er geen biest voorhanden is.

Col-O-Dan feed is een IBR-vrije biest voor kalveren indien er geen biest voorhanden is, of deze van slechte kwaliteit is. Wanneer een koe in aanraking is geweest met IBR, komen antistoffen in het bloed en in de melk van de koe voor, hierdoor ontvangt het kalf ook IBR-antistoffen. Om dit te voorkomen dient het kalf onmiddellijk na de geboorte bij de koe te worden verwijderd en de eerste 2 dagen worden voorzien van Col-o-Dan. Daarna kan er worden overgeschakeld op kunstmelk. Stiertjes bestemd voor Ki-stations dienen IBR-vrij te worden opgefokt.

Ondersteunen

Het is belangrijk besmette kalveren te ondersteunen, te beschermen tegen secundaire infecties en eventueel medicijnen geven die koortsverlagend en ontstekingsremmend zijn.

Biestmanagement

Om virussen te bestrijden moeten we terug naar de biestvoorziening. Een goed biestmanagement begint al in de droogstand. Een goed droogstandsrantsoen heeft voldoende mineralen, spoorelementen en vitaminen, en niet te veel energie. Een kalf heeft bij geboorte bijvoorbeeld nauwelijks vitamine E, daarvoor is het vooral afhankelijk van opname via de biest. Het vitamine E-gehalte van de biest wordt bepaald door het droogstandsrantsoen. Een mineraalcheck geeft een goed beeld wat de mineraalgehaltes van uw droogstaande koeien zijn. Ook door middel van een vaccinatie bij droogstaande koeien kan de kwaliteit van de biest verbeterd worden.

Bolussen

TraceSure Bolus is een slow-release mineralenbolus voor rundvee, die het dier voorziet van een aanvulling aan jodium, selenium, kobalt en koper die gedoseerd beschikbaar komt. Bij rundvee tot 550kg is 1 bolus voldoende gedurende 3 maanden. TraceSure bolus bevat de volgende samenstelling:

500mg selenium, 525mg kobalt, 3400mg Jodium, 30g koper.

PowerBolus Mineraal & Vitamine, een mineraalbolus die de gezondheid en immuniteit van uw kalveren ten goede komt. Tevens wordt de kwaliteit van de biest verbeterd en kans dat de koe aan de nageboorte blijft staan verkleind. Ook wordt de kans op gezondheidsproblemen als melkziekte en uierontsteking significant verkleind. Deze uitgebalanceerde bolus bevat:  19350mg Zink, 16000mg Mangaan, 6160mg Koper, 980mg Jodium, 390mg Kobalt, 170mg Selenium, 2.340.000 IU Vit. A, 351.000 IU Vit. D3 en 2340 mg Vit. E.

Biestadviezen op een rij:

• Haal het kalf na de geboorte meteen weg bij de koe en melk vervolgens de koe helemaal uit.
• Geef het kalf 2 tot 2,5 liter biest.
• Na 6 à 8 uur vanaf de eerste biest  kun je nogmaals minimaal 1,5 tot 2 liter biest geven.
• Als derde voeding op de eerste levensdag nogmaals 1,5 liter eerste biest geven, zodat het kalf op de eerste levensdag in totaal 5 à 6 liter eerste biest heeft gehad.
• Op de tweede dag driemaal daags 1,5 liter biest van de eigen koe.
• Biest van eigen koe is altijd nog het beste. Is deze biest van onvoldoende kwaliteit, of geeft de koe te weinig biest, geef dan Col-O-Dan of biest van een andere koe. Het is altijd verstandig om Col-O-Dan op voorraad te hebben.
• Meet de kwaliteit van de biest d.m.v. een Colostrum meter of een Refractometer.

Hygiëne:

Uiteraard speelt naast de huisvesting en biestmanagement hygiëne rondom de kalver opfok een zeer grote rol. Hiervoor kun je bijvoorbeeld ontsmettingsmiddel Virkon-S gebruiken. 

Virkon-S toepassen als ontsmettingsmiddel van afkalf box, kalverhutten, emmers ed. Toe te passen na iedere afkalving, gebruik kalverbox.