Schapenlammerij

De lammerij

De dracht is een belangrijk moment op de schapenhouderijkalender, aangezien de schapenhouders zich klaarmaken om meer dan 15 miljoen ooien te verzorgen die zich op de bevalling voorbereiden. Maar wat komt er eigenlijk kijken bij dit cruciale onderdeel van de veehouderijkalender? Ontdek wat schapenhouders moeten doen om het goed te doen. We beginnen bij het begin.

Voorplanting bij schapen.

Hoewel het lammeren een ongelooflijk intensieve periode in de schapenhouderij is, begint het werk al ruim van tevoren. Om ervoor te zorgen dat hun kudde bestand is tegen bepaalde terreinsoorten of klimaten, of een specifiek eindproduct kan voortbrengen, moeten boeren bij de voorbereiding van het fokproces de kenmerken van ooien en rammen zorgvuldig onderzoeken, en zo "genetische expertise" toevoegen aan hun brede lijst van vaardigheden.

Ooien en rammen paren tijdens een proces dat “tupping” word genoemd, dit vind plaats in de herfst. Maar nog voordat de rammen bij de ooien worden gezet, bekijken de Nederlandse boeren ook zorgvuldig welke ooien het beste bij welke rammen passen, om de beste nakomelingen te creëren. Boeren gebruiken meerdere rammen om hun kudde te dekken, meestal een verhouding van 1 ram op 40-60 ooien. Het gebruik van meerdere rammen verhoogt de kans dat de ooien in hun vruchtbare periode door de rammen worden gedekt.

Ooien zijn slechts één keer per jaar in het seizoen vruchtbaar - dus in tegenstelling tot andere dieren die meerdere keren per jaar vruchtbaar worden, is er een korte periode waarin zij zwanger kunnen worden. Uiteindelijk is dit de reden waarom de geboorte van lammeren zo essentieel verbonden is met de lente en de paastijd. Er zijn verwachtingen voor rassen zoals de Polled Dorset die het hele jaar door drachtig kunnen worden. Ooien zijn doorgaans 2 jaar oud voordat zij als fokschaap worden ingezet. 

Scannen

Net als bij mensen worden ooien op de boerderij gescand om te weten te komen hoeveel lammeren ze dragen. Het ideale aantal lammeren dat een ooi moet dragen, verschilt naarmate het veehouderijsysteem. Boerderijen in berggebieden geven de voorkeur aan ooien met slechts één lam, terwijl schapen in het laagland streven naar een tweeling. Het is niet ongewoon dat ooien een drieling, een vierling of zelfs een vijfling krijgen.

Zwangere ooien worden in deze fase vaak in groepen opgesplitst zodat hun voeding zorgvuldig kan worden geregeld. Een ooi die één lam draagt, heeft niet dezelfde hoeveelheid voedsel nodig als een ooi die een drieling draagt! 

Wanneer is het tijd om te lammeren?

De lammeren worden ongeveer 145 dagen (of ongeveer 4,5 maand) na de dracht van de ooi geboren. In sommige delen van het land kan het lammeren al in december beginnen, maar de meeste boeren beginnen in het vroege voorjaar. De aanblik van lammeren die de velden afstruinen, staat bekend als een welkom gezicht, dat staat voor een nieuw begin en het einde van een lange winter. Gespecialiseerde rassen lammeren het hele jaar door en voldoen zo aan de vraag voor de kerst – en paasperiode.

Veel ooien werpen hun lammeren zonder hulp in het veld. Maar de boeren staan dag en nacht klaar om een oogje in het zeil te houden voor het geval er problemen zijn. Sommige ooien, vooral moeders die voor het eerst bevallen, worden voor de bevalling naar de lammerschuur gebracht voor het geval ze een helpende hand nodig hebben. 

Hoeveel lammeren worden er geboren?

Het aantal lammeren dat door elke ooi wordt geboren, varieert van ras tot ras. Moeders die voor het eerst bevallen, hebben meer kans op één lam, hoewel tweelingen niet ongewoon zijn. Er zijn schapenrassen die gemiddeld meer dan twee lammeren per worp krijgen. 

Als de ooi aan bijna toe is aan het bevallen, dan zondert ze zich doorgaans van de kudde af, dit begint vaak al een dag voor het aflammen. Op het moment van de bevalling komt eerst een waterblaas, welke breekt en de bevalling doorgezet wordt. De ooi krabt ook met haar benen op de grond, omdat ze ruimte maakt voor het lammetje. Hierna volgt de pootjesblaas, als je de snuit en de pootjes ziet is alles in orde en hoeft er geen actie ondernomen worden. Is de blaas leeg dan kan het zijn dat het lammetje in de verkeerde ligging ligt. Hier kan het zijn dat je moet ingrijpen met bij voorbeeld een verlosapparaat voor lammeren. Mocht het al met al niet lukken om op een natuurlijke manier af te lammen, dan kan er altijd nog een Keijsersnede worden uitgevoerd.

Direct na de geboorte van het lam worden de neus en mond vrij gemaakt van eventuele vliezen en de navel wordt ontsmet met jodium om infecties te voorkomen. Op het moment dat het lammetje is geboren is het ook erg belangrijk dat het lam de eerste biest binnen krijgt, na de geboorte is bij het lammetje het zuigreflex het grootst. Zo kan men ook controleren of de uier goed werkt, en door het melken worden de weeën opgewekt voor een eventueel tweede lam die nog in de baarmoeder zit. Na de geboorte wordt het lam door de ooi schoon gelikt en verzorgd, indien nodig kun je tegen de kou een warmtelamp gebruiken. Deze zorgen ervoor dat de lammetjes lekker op tempratuur blijven. Schapen zijn echte buitendieren en zullen zo snel mogelijk na het bevallen van hun lammetjes naar buiten gaan.

Er gaat niets boven de magie van het lammeren, waardoor het de ideale manier is om kinderen kennis te laten maken met het boerenbedrijf en het platteland.

In onze categorie lammerijbenodigdheden vindt u alles wat u nodig heeft zoals glijmiddel, jodium, lammerenmelk, lammerbiest, lammerenflessen en spenen. Voor alle lammer benodigdheden geldt; op werkdagen voor 15:00 uur besteld, morgen in huis.